Na podstawie doniesień medialnych i wniosków obywateli Rzecznik Praw Obywatelskich powziął informację o istotnych problemach związanych z funkcjonowaniem rządowej aplikacji suszowej uruchomionej w związku z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. poz. 1009).

W związku z dużą ilością składanych wniosków, aplikacja suszowa w ostatnich tygodniach zawieszała się, co uniemożliwiało skuteczne skorzystanie z niej przez potencjalnych beneficjentów pomocy. Rolnicy skarżą się na niemożliwość zalogowania się w aplikacji, bądź też brak możliwość pobrania wygenerowanej kalkulacji koniecznej dla złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Z tego powodu Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zwrócił się do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z prośbą o ponowne ogłoszenie naboru wniosków o szacowanie strat za pomocą aplikacji. Z takiej możliwości skorzystano w 2021 r., kiedy to na podstawie podpisanego w dniu 18 listopada 2021 r. rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa producenci rolni, którzy ponieśli straty spowodowane wystąpieniem w roku bieżącym suszy, i którzy nie złożyli do dnia 15 października 2021 r. wniosków o oszacowanie strat w publicznej aplikacji „Zgłoś szkodę rolniczą”, mogli złożyć wniosek o oszacowanie strat za pomocą aplikacji do dnia 30 listopada 2021 r.

Rolnicy podnoszą również, że aplikacja w sposób nieadekwatny dokonuje szacunku strat spowodowanych suszą. Z doniesień medialnych wynika m. in., że Zarząd Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej zwrócił się w dniu 15 września br. do Henryka Kowalczyka - Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, o ponowne przeanalizowanie działania aplikacji suszowej, która wskazuje suszę tylko na glebach kategorii I, co ostatecznie przekłada się na szacowanie strat w gospodarstwach na poziomie kilkunastu procent, podczas gdy susza widoczna była przez cały okres wegetacyjny, a straty w zbożach, roślinach oleistych, kukurydzy, a w szczególności w trawach sięgały do 50% całego plonu.

Opisana wyżej sytuacja budzi poważne wątpliwości z punktu widzenia wywodzonej z art. 2 Konstytucji RP zasady zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa. Po stronie poszkodowanych suszą rolników istnieje bowiem obecnie stan dużej niepewności dotyczącej możliwości otrzymania państwowej pomocy.

Mając na uwadze powyższe, działając w oparciu o art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. z 2020 r. poz. 627 ze zm.), Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do MRiRW  z o zajęcie stanowiska w niniejszej sprawie i wskazanie jakie konkretne działania zostały przez Ministerstwo podjęte w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rządowej aplikacji rządowej.

Poproszono również o wskazanie, czy Ministerstwo prowadzi ewaluację funkcjonowania aplikacji oraz czy do resortu wpływają skargi obywateli dotyczące funkcjonowania aplikacji, a jeśli tak w jakiej liczbie.

Treść pisma RPO do pobrania >>>